مجازات ضرب و جرح چیست؟
جرم ضرب و جرح چیست؟
جرم ضرب و جرح چیست؟[highlight color=”yellow”]در توضیح جرم ضرب و جرح، می‌توان گفت که ضرب، به معنای آسیبی است که با وارد کردن ضربه، موجب تغییر رنگ پوست یا تورم آن می‌شود، در حالی که جرح، جنایتی است که با بریدن پوست و گوشت، موجب از هم گسیختگی بافت و خونریزی می‌گردد.[/highlight][highlight color=”orange”]مجازات جرم جرح عمدی، قصاص بوده و برای ضرب عمدی و ضرب و جرح غیر عمدی، دیه، تعیین می‌گردد.[/highlight]
[box type=”shadow” align=”aligncenter” class=”” width=””]قانون مجازات اسلامی، به بیان جرایم علیه اشخاص، پرداخته و مجازات‌های مختلفی را نیز برای این جرایم، از جمله قتل، تجاوز جنسی و افترا، در نظر گرفته است که از نمونه این مجازات‌ها می‌توان به قصاص، دیه و حبس، اشاره نمود.[/box]
یکی از جرایم پیش بینی شده در این قانون که علیه اشخاص، صورت گرفته، جرم ضرب و جرح است. با اینکه این دو لفظ، ضرب و جرح، هم‌زمان استفاده می‌شوند، اما این دو جرم متفاوت بوده و حکم مجازات آنها نیز متفاوت است.
با توجه به توضیحات فوق، در این مقاله، ابتدا به سوال پیرامون مفهوم جرم ضرب و جرح پرداخته می‌شود و سپس، مجازات هر یک از این دو جرم در فرض عمدی و غیر عمدی بودن آنها، بررسی خواهد شد. در انتها، نحوه شکایت و رسیدگی به این جرایم نیز توضیح داده خواهد شد.
مجازات ضرب و جرح چیست؟
مجازات ضرب و جرح چیست؟[highlight color=”yellow”]جرم ضرب و جرح به عنوان یکی از جرایم علیه اشخاص، به طور معمول باعث آسیب به جسم انسان می‌شود.[/highlight][highlight color=”orange”]این آسیب می‌تواند از طریق وارد زدن ضربه به بدن یا بریدن اجزای آن ایجاد شود. این دو عمل، به ترتیب به عنوان ضرب و جرح شناخته می‌شوند.[/highlight]
[box type=”shadow” align=”aligncenter” class=”” width=””]ضرب به معنای آسیبی است که با وارد کردن ضربه، مثلاً با لطمه زدن یا ضربه زدن به بدن، موجب تغییر رنگ پوست یا تورم آن می‌شود، بدون اینکه پوست یا بافت زیرین از هم جدا شوند.[/box]
اما جرح، زمانی اتفاق می‌افتد که بافت پوست و گوشت بریده شده و به طور غیر طبیعی از هم جدا می‌شوند، همراه با خونریزی.
با توجه به این تفاوت، مجازات برای هر یک از این دو جرم ممکن است متفاوت باشد. برای مثال، در مواردی که جرم ضرب و جرح عمدی باشد و باعث ایجاد آسیب جدی به فرد می‌شود، ممکن است مجازات قصاص یا دیه نقدی باشد.
اما در صورتی که ضرب و جرح غیر عمدی باشد، ممکن است مجازات به شکل دیه نقدی باشد.
[highlight color=”yellow”]از آنجایی که تشخیص ماهیت جرم ضرب و جرح از اهمیت زیادی برخوردار است، در ادامه مقاله به بررسی این مسئله پرداخته خواهد شد.[/highlight]
سپس، حکم مجازات در صورتی که جرم به صورت عمدی اتفاق افتاده باشد و حالت‌هایی که غیر عمدی باشد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت، روش‌های شکایت و رسیدگی به این جرایم نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
مجازات جرم ضرب و جرح عمدی مشروط بر سه حالت مشخص است، که به طور خلاصه به شرح زیر است:
قصد جرمانه
اگر فرد مرتکب، قصد وارد کردن آسیب به فرد یا افراد خاصی را داشته باشد، به طوری که جنایت اعمال شود، این حالت موجب تشخیص جرم عمدی می‌شود. مثلاً اگر کسی قصد داشته باشد با ضرب و جرح، فردی را آسیب برساند و این اقدام به وقوع بپیوندد، جرم عمدی قابل شناسایی است.
آگاهی از نتایج
اگر فرد، اگرچه قصد مستقیم جرم نداشته باشد، اما از نتایج مخرب و آسیب زننده اقدامات خود آگاه باشد و با این وضعیت ادامه دهد، ممکن است به او عمدیت جرم نسبت داده شود.
آگاهی از شرایط خاص فرد آسیب دیده
اگر فرد مرتکب، از شرایط و وضعیت خاص فرد آسیب دیده آگاه باشد و با این حال بر عمل خود اصرار کند که منجر به آسیب زدن شود، ممکن است به او عمدیت جرم نسبت داده شود.
[box type=”shadow” align=”aligncenter” class=”” width=””]با توجه به ماده ۲۹۰ از قانون مجازات اسلامی، جرایم مشخصی در مواقع خاص محسوب می‌شوند که توسط فرد با قصد و هدف عمدی انجام می‌شوند. بنابراین، در صورت وقوع یکی از این حالات، مجازات قصاص برای جنایت عمدی بر عضو، در نظر گرفته می‌شود. این مجازات به این معنا است که فرد مجرم باید به همان اندازه از عضوی که خسارت را به آنجا وارد کرده، خسارت ببیند.[/box]
به عنوان مثال، اگر فردی یک بخش از بدن فرد دیگری را ببرد، باید همان بخش از بدن خود را از دست بدهد.
[highlight color=”yellow”]از آنجا که در برخی موارد، اعمال قصاص امکان‌پذیر نیست، ماده ۴۰۱ از قانون مجازات اسلامی تعیین می‌کند که در مواردی که قصاص نمی‌تواند انجام شود، مجازات باید با توجه به ماده ۳۸۶ و دیگر مواد قانونی مرتبط، معین گردد.[/highlight][highlight color=”orange”]به علاوه، در مواردی که ضرب و جرح منجر به نقص، شکستن، یا از کار افتادن عضو بزه دیده، یا منجر به بیماری دائم، یا حتی نقص حواس و منافع فرد شود، مجازات ممکن است حبس یا دیه باشد.[/highlight]
در پایان، لازم به ذکر است که مصونیت از مجازات قصاص نیز در صورتی وجود دارد که فرد مرتکب، با مجنی علیه به توافق برسد و دیه را پرداخت کند. همچنین، اگر مرتکب از بیماری روانی رنج میبرد یا اگر قصاص انجام شدنی نباشد، مجازات قصاص اعمال نخواهد شد.
مفهوم و مجازات ضرب و جرح غیر عمدی
در این بخش، به بررسی مفهوم و مجازات ضرب و جرح غیر عمدی خواهیم پرداخت. ضرب و جرح غیر عمدی، به هر نوع از ضرب و جرح اشاره دارد که به صورت عمدی انجام نمی‌شود و از دو نوع شبه عمد و خطای محض می‌باشد.
مفهوم ضرب و جرح غیر عمدی
مطابق ماده ۲۹۱ قانون مجازات، جنایت بر عضو، از جمله ضرب و جرح، در این موارد، شبه عمد می‌باشد. این به این معناست که مرتکب، قصد رفتار و عمل را دارد اما قصد جنایت بر مجنی علیه را ندارد. به عنوان مثال، اگر کسی از ناشناخته بودن وضعیت فردی بی‌آگاه استفاده کند و او را مجروح کند، ممکن است به عنوان شبه عمد تلقی شود.
مجازات ضرب و جرح غیر عمدی
مجازات ضرب و جرح غیر عمدی در ماده 450 قانون مجازات، بر اساس درخواست مجنی علیه یا ولی دم، باید به صورت پرداخت دیه اعمال شود، مگر اینکه به نحو دیگری مصالحه شود. بنابراین، دادگاه ممکن است در موارد مختلف، رای بر پرداخت دیه یا ارش صادر کند.
مجازات برای جراحات مختلف
مجازات برای جراحات مختلف به دقت در ماده 709 قانون مجازات تعیین شده است. بر اساس این ماده، میزان دیه جراحات مختلف، از جمله سمحاق، دامیه، متلاحمه، سمحاق، موضحه، هاشمه، منقله، مامومه و دامغه، با توجه به نرخ دیه سال 1401، مشخص می‌شود.
دیه برای جراحات
- سمحاق: یک سوم دیه کامل
- دامیه: دو سوم دیه کامل
- متلاحمه: سه سوم دیه کامل
- سمحاق: چهارم دیه کامل
- موضحه: پنجم دیه کامل
- هاشمه: دهم دیه کامل
- منقله: پانزدهم دیه کامل
- مامومه: یک سوم دیه کامل
- دامغه: یک سوم دیه کامل به علاوه ارش.
دیه برای آسیب‌های دیگر
برای آسیب‌هایی مانند تغییر رنگ پوست، کبودی و سایر آسیب‌های ناشی از ضرب، میزان دیه مشخص شده است که در مواد 714 و 715 قانون مجازات ذکر شده است.
در پایان، برای جراحاتی که دیه مشخص نشده و یا قابل اندازه‌گیری نباشند، دادگاه ممکن است با در نظر گرفتن نظر پزشکی قانونی، میزان ارش را تعیین کند.
فرآیند شکایت جرم ضرب و جرح
در این قسمت از مقاله، به توضیح نحوه شکایت و رسیدگی به جرم ضرب و جرح می‌پردازیم. مهمترین مراحلی که شاکی باید طی کند تا به دریافت حکم و اجرای آن برسد را شرح خواهیم داد.
مراحل شکایت و رسیدگی
ثبت شکایت
در ابتدا، شاکی باید حساب کاربری خود را در سامانه ثنا ایجاد کرده و به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند. سپس شکواییه خود را ثبت کرده و به دادسرا ارسال نماید.
بررسی ادله و استماع طرفین
پس از ثبت شکایت، دادسرا در صورت وجود دلایل کافی، متهم را احضار کرده و اظهارات و ادله طرفین را بررسی می‌کند. این بررسی شامل شنیدن اظهارات متهم، بررسی ادله شاکی و نظریه پزشکی قانونی می‌شود.
تصمیم دادسرا
در صورت تشخیص وقوع جرم، دادسرا قرار جلب به دادرسی صادر می‌کند و پرونده به دادگاه کیفری ارسال می‌شود. اگر قرار منع تعقیب صادر شود، دادگاه به رسیدگی به پرونده پرداخته و در غیر این صورت، کیفرخواست صادر می‌شود.
رسیدگی دادگاه
دادگاه پس از ارسال احضاریه به شاکی و متهم، اظهارات آنها را مجدداً بررسی کرده و ادله جرم را بررسی می‌نماید. در صورت تایید وقوع جرم، رای محکومیت صادر می‌شود که ظرف 20 روز قابل تجدیدنظرخواهی است.
اجرای حکم
پس از قطعیت رای محکومیت، شاکی می‌تواند با مراجعه به اجرای احکام دادگاه کیفری بدوی، درخواست اجرای حکم را ارائه نماید و حکم صادر شده را اجرا کند.
بنابراین، فرآیند شکایت و رسیدگی به جرم ضرب و جرح شامل مراحل مشخصی است که با رعایت آنها، شاکی می‌تواند به دریافت حکم و اجرای آن برسد.
آیا درگیر مسائل حقوقی کیفری هستید و به دنبال راه حلی مطمئن و کارآمد هستید؟ آیا نیاز به راهنمایی حرفه‌ای یک وکیل کیفری متخصص دارید؟
اگر پاسخ شما بله است، ما در مشاوره حقوقی کیفری با وکیل کیفری متخصص یاسا آماده‌ایم تا به شما در این مسیر پررنگ و پیچیده راهنمایی کنیم.
وکلای ما در حوزه حقوق کیفری دارای تجربه و تخصص بالا هستند و آماده‌اند تا به شما در مسائلی از قبیل تقدیم دفاع، نقض حقوق متهمان، و پیگیری پرونده‌های کیفری کمک کنند.
با تیم مشاوره حقوقی کیفری با وکیل کیفری متخصص یاسا، می‌توانید به طور کامل از حقوق و مزایای خود در دادگاه بهره‌مند شوید و بهترین حل و فصل را برای مسائل حقوقی خود پیدا کنید.
اگر می‌خواهید از خدمات حرفه‌ای و متخصصانه ما بهره‌مند شوید، با ما تماس بگیرید و یک جلسه مشاوره حقوقی رزرو کنید.
به کمک وکیل کیفری متخصص یاسا، امنیت حقوقی شما تضمین شده است.
