ازدواج صوری | آیا ازدواج صوری جرم است؟

ازدواج صوری

ازدواج صوری، به اصطلاح ازدواجی گفته می‌شود که در آن طرفین، قصد واقعی برای انعقاد عقد نکاح ندارند و تنها به منظور بهره‌مندی از آثار و نتایج آن، به انجام عملیات صیغه نکاح و ثبت ازدواج می‌پردازند.

تعریف ازدواج صوری چیست؟

برای فهم بهتر ازدواج صوری ، لازم است ابتدا به تعریف دو واژه اصلی “ازدواج” و “صوری” پرداخته شود.

ازدواج به عنوان یک عقد، زمانی رخ می‌دهد که زن و مرد با قصد و رضایت، توافق می‌کنند تا با یکدیگر زندگی کنند و تعهداتی را انجام دهند.

این توافق با خود دارای آثار و تبعاتی برای هر دو طرف است. اما، مواردی وجود دارد که زن و مرد، به دلیل حصول منافع یا جلوگیری از ورود ضرر و زیان، به تظاهر از داشتن قصد ازدواج مشغول می‌شوند و این ازدواج به اصطلاح ازدواج صوری نامیده می‌شود.

تفاوت ازدواج صوری با ازدواج مصلحتی چیست؟

باید توجه داشت که ازدواج صوری با ازدواج مصلحتی تفاوت دارد. در ازدواج مصلحتی، طرفین دارای قصد و نیت برای عقد ازدواج هستند و این تفاوت در منشأ قصد آن‌ها قرار دارد. در حالی که در ازدواج صوری، طرفین یا یکی از آن‌ها، به هیچ عنوان قصد انجام مفاد عقد را ندارند و تنها به دنبال نتایج حاصل از آن هستند.

بررسی حکم شرعی و قانونی ازدواج صوری

افراد ممکن است به دلایل متفاوتی، از جمله دریافت اقامت یا اجبار خانوادگی، به ازدواج صوری روی آورد که در آن طرفین اصلاً قصد واقعی برای انعقاد عقد ندارند. در حقیقت، این نوع ازدواج، در شرع اسلام و قانون ایران، به عنوان بطلان عقد و عدم ایجاد آثار آن شناخته می‌شود.

همچنین، در صورتی که ازدواج غیر واقعی به منظور رسیدن به نتایج مجرمانه صورت گیرد، متخلفان ممکن است با مجازات‌هایی مواجه شوند که توسط قوانین مربوطه تعیین شده است.

ازدواج صوری به دلیل فقدان قصد یک یا هر دو طرف، از شرایط صحت عقد محروم است. این امر باعث می‌شود که این ازدواج به عنوان یک عقد رسمی شناخته نشده و آثار قانونی آن به طور لازم‌الاجرا محسوب نشود.

مواضع شرعی و قانونی ازدواج صوری

افرادی که به ازدواج صوری روی می‌آورند، عمدتاً به دنبال دور زدن قوانین یا دریافت منافع غیرقانونی هستند. اما، آن‌ها ممکن است از چالش‌ها و مشکلاتی که این نوع ازدواج با خود به دنبال دارد، مطلع نباشند؛ از جمله غیرقانونی بودن این اقدام و احتمال مواجهه با اتهامات رابطه نامشروع در صورت اثبات ازدواج صوری.

در این جا، سعی شد تا مفهوم ازدواج صوری مورد بررسی قرار گیرد و سپس حکم شرعی و قانونی این نوع ازدواج مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

ایجاد آگاهی در مورد اینکه آیا ازدواج صوری جرم محسوب می‌شود و آیا مجازاتی برای افراد مشارکت‌کننده در این نوع اقدام تعیین شده است یا خیر، اهمیت زیادی دارد.

این مطالب به منظور روشن شدن مسائل مرتبط با ازدواج صوری ارائه شده است و می‌تواند به افراد در درک بهتر حقوق و تعهدات مرتبط با ازدواج کمک نماید.

حکم شرعی ازدواج صوری در اسلام

مفهوم ازدواج صوری و دلایل وقوع آن را مورد بررسی قرار داده‌ام. حالا، مسأله‌ای که مطرح می‌شود، حکم ازدواج غیر واقعی و صوری از دیدگاه دین اسلام است.

حکم ازدواج صوری در اسلام

از دیدگاه اسلام، ازدواج به دو صورت می‌تواند رخ دهد: ازدواج موقت و دائم. در هر دو حالت، شرط اصلی تحقق ازدواج، قصد و رضایت طرفین است که تنها با انجام عمل ایجاب و قبول، ازدواج به حقیقت پیوسته و معتبر می‌شود. بنابراین، ازدواج صوری که به عنوان ازدواج ظاهری و بی‌قصد تعریف می‌شود، به صورت واضح محکوم به بطلان عقد است.

آثار شرعی ازدواج صوری

در صورتی که طرفین اقدام به ازدواج صوری نمایند و عقد نکاح صحیح وجود نداشته باشد، رابطه زناشویی آن‌ها، به دلیل عدم معتبر بودن عقد نکاح، حکم رابطه نامشروع و زنا را به خود می‌گیرد. در نتیجه، آثار و مجازات مرتبط با رابطه نامشروع و زنا برای آن‌ها اعمال می‌شود.

به عبارت دیگر، ازدواج صوری در اسلام مورد تأیید قرار نگرفته و به عنوان یک عقد غیر معتبر و بطلان‌آور شناخته شده است. طبق اصول اسلامی، قصد و رضایت طرفین در ازدواج امری بسیار حیاتی و اساسی است و فاقد آن، ازدواج معتبری را به وجود نمی‌آورد.

حکم قانونی ازدواج صوری در حقوق مدنی

پس از بررسی مفهوم ازدواج صوری و حکم شرعی آن، در این بخش به ارائه تبعات قانونی و مجازات مرتبط با ازدواج غیر واقعی و حکم قانونی آن می‌پردازیم.

ازدواج یا عقد نکاح، به عنوان یک نوع معامله، تابع قوانین عقود و معاملات است و برای اثبات صحت یا بطلان آن، اصول خاصی وجود دارد.

شروط صحت عقد در حقوق مدنی

ماده ۱۹۰ قانون مدنی چهار شرط اساسی برای صحت هر معامله تعیین کرده است:

قصد و رضایت طرفین، اهلیت طرفین معامله، معین بودن موضوع معامله، و مشروعیت جهت انجام معامله. در صورت عدم رعایت هرکدام از این شروط، معامله باطل و هیچ یک از آثار آن قابل اجرا نخواهد بود.

ازدواج صوری نیز با توجه به فقدان قصد طرفین، باطل است و در صورت تثبیت صورتی بودن آن، تمام آثار آن از بین می‌روند، همچنانکه گویی از ابتدا هرگونه ازدواجی رخ نداده باشد.

ماده ۲۱۸ قانون مدنی

علاوه بر ماده ۱۹۰، ماده ۲۱۸ نیز بیان می‌کند:

“هرگاه، معلوم شود که معامله با قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده، آن معامله، باطل است.”

بنابراین، ازدواج صوری از نظر حقوق مدنی، به دلیل فقدان قصد طرفین و صورتی بودن عقد، باطل است. این امر، توجیه قانونی دارد و در صورت تشخیص صورتی بودن این ازدواج، هیچ تبعات قانونی یا اثرات حاصل از این معامله قابل اعمال نخواهد بود.

دلایل انجام ازدواج صوری کدامند؟

برای مثال، در مواقعی که فرد قصد مهاجرت به کشور دیگری را دارد، ازدواج با تبعه آن کشور می‌تواند یکی از راه‌های دریافت اقامت باشد.

ازدواج صوری به دلیل مهاجرت

ازدواج صوری یک وضعیت ازدواج است که ظاهراً بر اساس قصد و اراده واقعی برای زندگی مشترک نیست و معمولاً به دلیل دلایلی مانند مهاجرت به کشوری خاص صورت می‌گیرد.

در دو حالت اصلی ازدواج صوری، یکی از طرفین به خواستگاری که مقیم یا تبعه کشور مورد نظر است، اقدام به پرداخت پول یا بهره‌مندی از روش‌های دیگر می‌کند تا این شخص را متقاعد به ازدواج کند. در حالت دیگر، خواستگار مقیم یا تبعه کشور مقصد به این پیشنهاد پاسخ مثبت می‌دهد، اما این پاسخ ممکن است به دلیل مزایای مالی یا دیگر اهداف مهاجرتی اتفاق بیافتد.

ازدواج صوری معمولاً با چالش‌ها و مشکلات حقوقی مواجه است، زیرا اغلب به نظر می‌آید که عقد ازدواج بر اساس قصد و اراده واقعی برای ایجاد زندگی مشترک صورت نگرفته است. در بسیاری از حالات، این ازدواج‌ها ممکن است باعث پیچیدگی‌های حقوقی شوند، به خصوص زمانی که طرفین بعد از ازدواج به روابط جنسی می‌پردازند.

ازدواج صوری به دلیل اجبار خانواده

در ایران، ازدواج اجباری به عنوان یک مسئله قانونی و اجتماعی مطرح است و تحت تأثیر قوانین اسلامی و قوانین حاکمیت کشور قرار دارد.

اگر یک فرد معتقد به وجود عسر و حرج ناشی از ازدواج اجباری باشد و به دنبال طلاق باشد، باید به مراجع قانونی مربوطه مراجعه کرده و موارد خود را ارائه داده تا این ادعاها مورد بررسی قرار گیرد.

اگر کسی تجربه کراهت شدید به دلیل ازدواج اجباری را داشته باشد و این مسئله منجر به عدم نزدیکی و زندگی مشترک به مدت طولانی شده باشد، ممکن است به عنوان یک علت موجه برای درخواست طلاق شناخته شود.

پس از ثبت دادخواست در دفتر خدمات قضایی، پرونده به دادگاه محل سکونت زن یا محل اقامت مرد ارسال می‌شود. در این مرحله، زن و همسر باید در تاریخ معینی به دادگاه حاضر شوند. حضور در دادگاه به طرفین فرصت می‌دهد تا دلایل، شواهد، و ادله‌های خود را برای حل اختلافات مرتبط با ازدواج اجباری و عسر و حرج ارائه دهند.

در این دادگاه، قاضی به مرور مستندات، شواهد، و شهادت‌های طرفین گوش می‌دهد و تصمیم‌گیری می‌کند. اگر قاضی به این نتیجه برسد که وجود عسر و حرج و تأثیرات منفی ازدواج اجباری بر زندگی زن و مرد به حدی است که ادامه زندگی مشترک آنها دیگر ممکن نیست، ممکن است تصمیم به اجازه طلاق بگیرد.

در این موارد، مشاوره حقوقی از وکیل متخصص در زمینه طلاق می‌تواند به زوجه کمک کند تا بهترین استراتژی را انتخاب کرده و در تمام مراحل قانونی پیش بروند. همچنین، مهم است که هر طرف دقیقاً به حقوق و تعهدات خود آگاه باشد تا از اخذ حقوق و حقوق شخصی خود اطمینان حاصل کند.

آیا ازدواج صوری جرم است؟

در بحران‌های قانونی ازدواج صوری و در بخش قبل، به بررسی حکم قانونی و مفهوم این ازدواج پرداختیم. اما حالا سوال این است که آیا ازدواج صوری به عنوان یک اقدام جرمی محسوب می‌شود؟ آیا قانون گذار حکم خاصی در این زمینه تصویب کرده است یا خیر؟

وضعیت حقوقی ازدواج صوری

به سوال آیا ازدواج صوری جرم است یا نه، باید اشاره کرد که در حقوق ایران، حکم واضحی در خصوص جرم بودن یا نبودن ازدواج صوری وجود ندارد. در نتیجه، نمی‌توان گفت که انجام این نوع ازدواج به تنهایی جرم تلقی شود و مرتکبان مستقیماً مورد مجازات قرار گیرند.

تعیین حکم با توجه به قصد

با این وجود، در شرایط خاص، ازدواج صوری ممکن است تحت عنوان عمل مجرمانه قرار گیرد.

به عنوان مثال، اگر این ازدواج با هدف فریب و استفاده از دیگران برای کسب منافع غیرمجاز انجام شود، ممکن است به عنوان کلاهبرداری محسوب شود و مرتکبان مجازات مربوطه را تحمل کنند.

رابطه با زنا و روابط نامشروع

اگرچه ازدواج صوری به تنهایی جرم نمی‌باشد، اما در صورت برقراری روابط جنسی پس از ازدواج، این روابط ممکن است تحت عنوان زنا یا روابط نامشروع قرار گیرند. در چنین مواردی، طرفین ممکن است مواجه به مجازات‌های مقرر در قوانین جرمی اسلامی شوند.

به طور کلی، ازدواج صوری به تنهایی به عنوان یک جرم مشخص نمی‌شود؛ اما با توجه به شرایط خاص و هدف انجام آن، ممکن است تبعات حقوقی و جرمی به دنبال داشته باشد. بنابراین، آگاهی از مفاد قانونی مرتبط و مراقبت از پیش‌پا افتادن در وضعیت‌های قانونی مشکل‌زا، ضروری می‌باشد.

مشاوره حقوقی ازدواج صوری با وکیل خانواده

برای دریافت مشاوره حقوقی خاص و دقیق درباره ازدواج صوری با وکیل خانواده، بهتر است به یک وکیل متخصص در حقوق خانواده و امور زندگی مشترک مراجعه کنید.

مراجعه به یک وکیل خانواده می‌تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از وضعیت حقوقی خود پیدا کنید و بهترین تصمیمات را بگیرید. لطفاً به مراجعه به وکیل متخصص برای مشاوره حقوقی خانواده و دقیقتر در این زمینه توجه کنید.